Trump çok çabuk sıkılıyor. Bu yüzden, Lahey’de dün akşam yemekle başlayıp bugün tamamlanacak NATO zirvesinde liderler oturumu jet ayarında kısa tutulacak; maksat Trump sıkılmasın. Aslında zirvenin üç gün sürmesi planlanmıştı ama Trump’ın G7 zirvesindeki gibi “zengin kalkışı” yapmasına meydan vermemek için liderlerin birleşimi iki buçuk saatle sınırlandırıldı.
Kanada’daki G7 zirvesini erken bırakmasının görünürdeki nedeni İsrail-İran çatışmasıydı, kendi deyişiyle Washington’a dönmesini gerektiren büyük işleri vardı. Ancak can sıkıntısından zirveyi terk ettiğine dair tahminler mevcut. Bu sabah Hollanda Kraliyet ailesiyle sarayda kahvaltı edip, öğleden sonra Lahey’den ayrılması bekleniyor. Trump’ın programına bakılırsa, kral ve kraliçeyle müttefiklerden daha fazla vakit geçirecek, çünkü sarayda yatıya kaldı. Ancak 24 saati bile bulmayan sınırlı zaman içinde dün gece Cumhurbaşkanı Erdoğan’la da görüştü Trump.
İddiaya göre Trump, okumaktan da sıkılıyor. Bu yüzden, istihbarat brifinglerinin başkana video formatında aktarılması planlanıyor. Çünkü başkan dijital metin, görsel ve grafikleri de içeren brifinglere katiyen ilgi duymuyor - ilk döneminden CIA raporuyla sabit. Şimdi Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard, Fox News izliyormuş hissi verecek şekilde videoyla başkanın ilgisini çekmeye çalışacakmış. NBC’nin haberine göre brifing prodüksiyonu için Fox News’tan bir yapımcı ayarlanacakmış.
Kanalın haberi dayandırdığı kaynaklardan biri “Trump’la sorunumuz hiç okumaması, vaktini TV izleyerek geçiriyor” diyor. Beyaz Saray ise “Kimliği belirsiz kaynakların iftirası” diye yalanlıyor. Haber doğru olmasa bile, sağ propagandanın kalesi Fox News, hem Trump’ın gözde kanalı, hem de ABD’nin en çok izlenen haber kanalı. Hakikat ötesi paralel evren yaratsa bile. Mesela kanala bakarsanız, önceki hafta sonu Trump protestolarına milyonlar değil, bir avuç bozguncu katılmış ve başkanın doğum gününe denk gelen askeri geçit töreni ise tam bir başarıymış.
Trump’ın ekibinde bol miktarda Fox News’un eski ekran yüzü mevcut; Newsweek saymış, yargıç ve bakanından elçisine tam 23 kişi. Tulsi Gabbard onlardan biri, İsrail Büyükelçisi Mike Huckabee (aynı zamanda Baptist papaz ve eski Arkansas valisi), Ukrayna ve Rusya Özel Temsilcisi emekli general Keith Kellogg, Ulaştırma Bakanı Sean Duffy, FBI şefinin yardımcısı Dan Bangino da öyle.
Ancak Fox News’tan gelen en yüksek profil Savunma Bakanı Pete Hegseth. ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine B2’lerle yaptığı “bunker buster” harekatının sonuçlarına ilişkin Pentagon’un siyasi ve askeri kanadından gelen bilgilerin farklılığı da bu faktörden kaynaklanıyor. Hegseth, “Gece Yarısı Çekici” operasyonu için “İran’ın nükleer gücü yok oldu. ABD’nin amacı barış, İran müzakere masasına dönmeli” dedi.
Genelkurmay Başkanı Dan Caine ise kesin ifade kullanmadan ucu açık konuştu: “İsrail’den alınan koordinat bilgileriyle planlanan hedefleri vurduk. Tehdit devam ederse vurmaya devam edeceğiz.” (Nitekim dün gelen ilk istihbarat raporuna göre İran’ın nükleer varlığı hasar gördü, aylarca geriye gitti ama tamamen yok edilemedi).
Sonra İran, Katar’daki ABD üssüne önceden bildirimli misilleme yaptı ve neticede Trump, artık barış zamanı diyerek İran ile İsrail’in ateş kestiğini ilan etti, karşılıklı atışlar devam edince ‘f’li kelimeyle ağzını bozarak iki tarafı da azarladı, “Bunlar ne yaptığını bilmiyor, İsrail’in sakinleşmesi gerekiyor” dedi. Netanyahu’nun sakinleşmesi gerekiyor, çünkü ABD’deki iklim ABD’nin de dahil olduğu savaşın devam etmesi için müsait değil.
FOX MANİPÜLASYONLARI
Komedyen Bill Maher, kabinedeki moderatör bolluğuna bakarak şöyle demişti: “Devlet televizyonu duymuştum ama bu televizyon devleti…”
ABD’nin savaşa dahil olmasına giden süreci çok iyi anlatan bir buluş Maher’in sözü. Her ne kadar mizah da olsa, gerçeklik payı var. Çünkü Fox’un eski ve mevcut sunucu/yorumcu takımı, ABD’nin İran’a saldırıp saldırmaması konusunu kulislerde ve kamuya açık mecralarda günlerce tartıştı. Bizzat kanalın pozisyonu ABD’nin savaşa girmesi yönündeydi. Hatta yayın sırasında Trump’ın o dakika izlediğini bilerek direkt hitapla yorumlar yapıldı. Fox moderatörü Sean Hannity’ye konuk olan muhafazakar radyocu Clay Travis “Başkan şu anda muhtemelen seyrediyordur. İran’ın nükleer programını mutlaka yok etmeliyiz” dedi.
Eski Fox’culardan ABD’nin İsrail Büyükelçisi Mike Huckabee ise Trump’ı 1945’de Japonya’ya atom bombası atan Başkan Harry Truman’la kıyaslayıp, “Seni ikna etmek haddime değil, ancak cesaretlendirebilirim. Tanrının sesine kulak ver” diyerek savaşa dahil olmaya teşvik etti.
CNN Int’e göre Fox’un konukları Trump’ın egosunu okşayarak başkana övgüler yağdırıyor, bir yandan da seyrettiği kanal üzerinden İran’a müdahale için baskı yapıyorlardı. Pew ile diğer araştırma şirketlerinin tespitlerine göre ortalama Fox News seyircisi “emeklilik yaşına gelmiş beyaz erkeklerden” ibaret. Genellikle malumat düzeyi sınırlı, önyargılı bireyler. Trump tipolojisinde adamlar. Aradaki fark ise Trump’ın başkomutan olup insanlık tarihinin en güçlü silahlarına sahip olması.
MAGA İÇİ ÇATIŞMA
ABD’nin savaşlara dahli bağlamında Amerikan sağındaki çatlak MAGA ile Cumhuriyetçi Parti arasındaki kopuşlardan ibaret değil. MAGA tayfası da kendi içinde “İzolasyonistler” ile “Müdahaleciler” olarak ayrışıyor. Trump’ın eski baş stratejisti Steve Bannon ve Fox News’tan ayrılıp kendi kanalından yayına devam eden Tucker Carlson (İran’da rejim değişikliği için müdahaleyi savunan Senatör Ted Cruz’la söyleşisi bizde de viral oldu) izolasyonist bir politikayla ABD’nin yeniden büyük kılınacağı görüşünde.
Trump, İsrail’in İran’a ilk salvosuna “mükemmel” yorumu yapınca, MAGA hareketinde bu tavrı ihanet gibi görenler bile çıktı. Çünkü ABD’nin, sınırları ötesinde angajmanlara girişmesi lüzumsuz savurganlıktı. Nobel Barış Ödülü’nü hedefleyen Trump’ın Netanyahu’yu durdurması gerekiyordu. Hatta Tucker Carlson, İsrail saldırısında Trump’ı işbirlikçi olmakla suçladı. Sosyal medyada MAGA hesaplarındaki bölünme de dikkat çekiyordu; kimi kullanıcı “Tucker Carlson yanlış yolda” derken, kimileri de adamı artık daha çok sevdiğini söylüyordu.
En ateşli Trump taraftarlarından muhafazakar Kongre üyesi Marjorie Taylor Greene, İran’a saldırıyı “America First” doktrinine aykırı bularak sert eleştirirken, Senatör Lindsey Graham operasyona alkış tutuyordu.
Bu arada Fox kanalı İran’a saldırı öncesi, Cumhuriyetçi Parti ile MAGA cephesindeki çatlakla ilgili haberleri de veriyor ve “Taraftarlarım beni seviyor, ben onları daha çok” diyen Başkan'ın bu ayrışmayı çok da önemsemediğini aktarıyordu. Trump’ın hazzetmediği haber portalı MediaMatters ise “Fox moderatörlerinin Başkan üzerinde inanılmaz nüfuzu var. Trump’ın Fox obsesyonu yüzünden ABD İran ile savaşa sürükleniyor” diye uyarıyordu.
MURDOCH’A SİTEMLERİ
Trump ve Fox News ilk başkanlık döneminden beri karşılıklı takıntı içinde. Trump, Fox kliplerini kendi platformu Truth Social’da sürekli yayınlıyor, kanalda izlediği konular üzerine yorumlar yapıyor. Kanalın patronu Rupert Murdoch, talep ettiği bir şeyi yapmayınca hemen takaza ediyor. Mesela Truth Social’da paylaştığı 24 Nisan 2025 tarihli şu post: “Rupert Murdoch, Trump’tan nefret eden fake Fox News anketçisini başından atacağını söylemişti ama yapmadı… Çin’i seven Wall Street Journal’da da değişiklik yapması gerekiyor…”
ScienceDirect’in araştırmasına göre en yaygın izlenen haber kanalı Fox News ülke çapında geniş halk kitlelerinin siyasi görüşünü ve seçmen davranışlarını da etkiliyor; 2000-2020 arasında Amerikalıların ideoloji ve partizan kimliğinin sağa kaydığı görülüyor. Bu etki Cumhuriyetçi adayların ülke genelinde seçim başarılarına katkıda bulunuyor.
Trump’ta Fox takıntısı olabilir ama sadece haber kanalından etkilenmiyor. Şu olay efsane: Trump geçen ay durup dururken, bir zamanlar en azılı suçluların yattığı Alcatraz hapishanesini yeniden açmak üzere direktif verdiğini yazdı Truth Social’da. Çünkü ülkenin kanun ve nizama ihtiyacı vardı. Oysa San Francisco Körfezi’ndeki adada konuşlu Alcatraz 1973’ten beri tarihi miras olarak turistik çekim merkeziydi. Yeniden yüksek güvenlikli cezaevine çevrilmesi nereden çıktı, anlaşılamadı. Sonra ortaya çıktı ki, Trump’ın Florida’dan mesajı yazdığı saatlerde yerel bir kanal Clint Eastwood’un oynadığı 1979 yapımı “Alcatraz’tan Kaçış” filmini göstermişti
