Vergi ortaya atılalı beri borsa düşüyor ve tartışmalar da sürüyor. Hem işlem hacmi yaklaşık yarıya geriledi hem de borsa endeksinde yüzde 10’luk kayıp meydana geldi.
➔21 Mayıs’ta 11.088 veya 3.45 dolarla Ocak 2018 sonrasının en yükseğine çıkan Borsa İstanbul dün 9.958 veya 3.08 dolar endeksine kadar geriledi.
➔Piyasanın gerilemesinde küresel konjonktür ve yabancıların satışları etkiliydi. Küresel borsalar zirvesine 20 Mayıs’ta çıktı ve oradan geri döndü. Bizim borsa 21 Mayıs’tan itibaren düşüşe geçti.
➔Yabancılar ise zaten bir hafta öncesinden satış tarafına geçmişti. Satışa devam ettiler ve mayıs ayının son üç haftasında toplamda 840 milyon dolarlık net satış yaptılar.
BORSANIN TOPARLANMASINI ETKİLEDİ
➔Küresel piyasalarda tepe görünmeden önce başlayan ve devam eden satışlar bize pozitif ayrışan İstanbul Borsasında kar realizasyonuna gittiklerini ve bunu diğer piyasalardan önce yaptıklarını düşündürüyor.
➔Üzerine vergi gibi netametli bir konu gelince de satışa devam ediyorlar.
➔Sonuçta yabancı yatırımcı dediğimizin de Türkiye ufku veya vadesi 34 gün. Yerli bireysel yatırımcılarla aynı ve hisse senedini elde tutma süreleri bu kadar.
➔Kredi notunun yerlerde sürünmesi, gri listede bulunmak, rasyonel olmayan ekonomi uygulamaları ve piyasa yaklaşımının doğal sonucu bu.
➔Dünya piyasaları kısmen toparlanmasına karşılık bizde bunun olmamasını, getirilmek istenen vergiye bağlamak mümkün.
273 MİLYON DOLARLIK VERGİ?
➔Getirilmek istenen vergi de netleşti gibi. Ekonomi yönetiminin bu olaya ihtiyatlı yaklaşacağı, antika dükkanına giren fil gibi davranmayacağı anlaşıldı. İşlem üzerinden on binde 2 vergi kesilmesi planlanıyor.
➔Borsanın geçen yılki toplam işlem hacmi 32 trilyon 559 milyar lira ya da ortalama kur ile 1 trilyon 366 milyar dolar.
10 binde 1’i 136.6 milyon dolar yapar. Binde 2 vergi gelirse de yıllık 273 milyon dolar eder. 10 yılda da 2.7 milyar doları bulur.
➔Yıllık vergi tutarı orta büyüklükteki bir şirketin halka arzı kadar. Piyasayı yıkacak boyutta bir meblağ değil. Altından kalkılacak düzeyde bir vergi.
PİYASA İÇİN ÖNEMİ NE?
➔Ancak etkisi de olur. Çünkü 10 binde 2 denilen vergi aracı kuruluşların müşterilerinden aldıkları işlem komisyonu kadar. Yani piyasanın hisse senedi alım satımında bir yılda elde ettiği komisyon geliri kadar vergi geliyor. Elbette piyasa için önemli bir vergi.
➔Çünkü bir anda İstanbul Borsası’nda işlem yapanların maliyeti iki katına çıkacak.
Bunun işlem hacmini kalıcı bir şekilde düşüreceği aşikar.
➔Günlük al-sat yapan, gömlekçiler diye bizim piyasamızda anılan, işini yaparken bir yerde market makerlık fonksiyonu gören spekülatörleri ve piyasaya likidite sağlayanları etkilenir. İşlem yaparken bir kez daha düşünürler. ➔Çünkü ödeyecekleri komisyon kadar vergi de ödemeye başlayacaklar.
PAHALILIK KERVANINA BORSADA İŞLEM DE KATILIYOR
➔Bunun için de alım veya satım için daha güçlü motivasyonlarının olması, elde edilecek kazancı hem komisyonu hem vergiyi absorbe edecek düzeye çıkması gerekecek.
➔Yeni durum belki aşırı işlem yapmalarını ve aşırı spekülasyonları önler. Spekülasyon için daha sağlam dayanak bulmalarını gerektirebilir ki, arada ödenecek vergiyi karşılayabilsin.
➔Küçük yatırımcılara etkisi çok daha düşük olur. Ne de olsa günlük al sat yapmadıklarını varsayıyoruz.
➔Ancak hisse senedi almanın maliyeti onlar için de daha yüksek artık.
➔Kısaca yüksek enflasyon ortamında pahalılık her yerde. İşlem yapmak da artık daha pahalı hale gelecek.
